Drążenie miasta. Wschód
Wchodzimy ze świętem oddziału w nowy cykl tematyczny, tym razem będą to kierunki świata, w 2024 roku zaczynamy od tematu „Wschód”. Poruszane zagadnienia, które pomogły nam w poprzednich edycjach święta oddziału opowiadać o mieście przez pryzmat żywiołów są nadal aktualne, ale teraz przefiltrujemy je przez kierunek, z którego do Krakowa docierały. Były to: religia/obrzędowość, nauka, sztuka, handel, rzemiosło, życie codzienne/rodzina.
Zgodnie z wypracowanym schematem zapraszamy na wtorkowe wykłady otwarte, sobotnie spacery lub warsztaty, oraz niedzielne zajęcia dla rodzin z dziećmi. Temat „Wschód” został wybrany w tym roku z racji wydarzeń jakie mają miejsce w Europie Wschodniej.
Nie ograniczymy się jednak tylko i wyłącznie do tematu wschodu, który nie znika z pierwszych stron gazet, czyli Ukrainy, Białorusi i Rosji. W Krakowie mamy także znakomite przykłady bliskiego wschodu, tak mocno obecnego w kulturze Polski i Krakowa -Judaizm, Ormianie, turecczyzna, Tatarzy. Na jednym z wykładów przybliżymy także wschód Krakowa jako takiego i poszukamy specyfiki jego wschodnich dzielnic. Część tematów pojawi się w szerszej formie jako wykłady czy spacery, część jedynie w formie notek na profilu Facebookowym. Kraków zawsze był jednym z najbardziej prężnych ośrodków badań nad szeroko pojętym wschodem w naszym kraju więc jest to mocna pozycja startowa nowego cyklu tematycznego.
Zgodnie z wypracowanym schematem zapraszamy na wtorkowe wykłady otwarte, sobotnie spacery lub warsztaty, oraz niedzielne zajęcia dla rodzin z dziećmi. Temat „Wschód” został wybrany w tym roku z racji wydarzeń jakie mają miejsce w Europie Wschodniej.
Nie ograniczymy się jednak tylko i wyłącznie do tematu wschodu, który nie znika z pierwszych stron gazet, czyli Ukrainy, Białorusi i Rosji. W Krakowie mamy także znakomite przykłady bliskiego wschodu, tak mocno obecnego w kulturze Polski i Krakowa -Judaizm, Ormianie, turecczyzna, Tatarzy. Na jednym z wykładów przybliżymy także wschód Krakowa jako takiego i poszukamy specyfiki jego wschodnich dzielnic. Część tematów pojawi się w szerszej formie jako wykłady czy spacery, część jedynie w formie notek na profilu Facebookowym. Kraków zawsze był jednym z najbardziej prężnych ośrodków badań nad szeroko pojętym wschodem w naszym kraju więc jest to mocna pozycja startowa nowego cyklu tematycznego.
Program
Wykłady:
9.01.2024 godz. 17:30
Ze skarbów ruskich – prawosławne i greko-katolickie wątki w sztuce Krakowa
Anna Warzecha, Muzeum Krakowa
Polska od zawsze leżała na styku kultur, które przenikając się, tworzyły unikatową mieszankę. Kraków, jako dawna stolica, ogniskował w sobie tą wielokulturowość. Wiele jej aspektów utraciliśmy w ciągu wieków, jednak do dziś możemy np. podziwiać gotyckie wnętrze malowane „na sposób grecki”, w kościołach znaleźć ikony, a w skarbcach - relikwiarze ruskie i haftowane cerkiewne szaty liturgiczne. W czasie wykładu przyjrzymy się wielu aspektom cerkiewnej sztuki w Krakowie na przestrzeni dziejów i obejrzymy piękne obiekty, z których część ukryta jest na co dzień w kościelnych i klasztornych skarbcach.
Wstęp wolny
Liczba osób ograniczona
Wymagana rezerwacja w Centrum Obsługi Zwiedzających,
Rynek Główny 35 (Pałac Krzysztofory), 31-011 Kraków,
e-mail: info@muzeumkrakowa.pl, tel. 12 426 50 60.
16.01.2024 godz. 17:30
„Tam gdzie wschodzi słońce..” czyli o nieoczywistościach wschodnich dzielnic Krakowa
Mariusz Meus, Zamek Królewski na Wawelu
Najsłynniejsze i najpopularniejsze atrakcje Krakowa kojarzy się zazwyczaj ze ścisłym centrum, w szczególności Rynkiem. Wschodnie dzielnice miasta budza mniejsze zainteresowanie. Tymczasem w tej mniej uczęszczanej przez turystów części miasta można znaleźć wiele charakterystycznych obiektów, historii i miejsc zasługujących na szersze pokazanie. Opowiemy o tym jaka niewidzialna linia przecina wschód Krakowa, jakie tajemnice są zakodowane w planie architektonicznym Nowej Huty i jakie pradawne miasto ją poprzedzało i jak daleko Kraków sięga swoimi granicami na wschód i co tam można znaleźć.
Wstęp wolny
Liczba osób ograniczona
Wymagana rezerwacja w Centrum Obsługi Zwiedzających,
Rynek Główny 35 (Pałac Krzysztofory), 31-011 Kraków,
e-mail: info@muzeumkrakowa.pl, tel. 12 426 50 60.
23.01.2024 godz. 17:30
Z jedwabnego szlaku, z podróży i z wojny. Tkaniny wschodnie w średniowiecznym i nowożytnym Krakowie
Dr Katarzyna Moskal, Muzeum Krakowa
Tureckie i perskie, a nawet chińskie - od średniowiecza jedwabne luksusowe tkaniny docierały do Krakowa. Brak własnej produkcji jedwabiu wpływał na duże zapotrzebowanie na luksusowe tkaniny jedwabne ze Wschodu i z Włoch, a w XVIII w. także z Francji. Szyto z nich ubrania dla dworu, szaty liturgiczne, były kupowane także przez bogatszych mieszczan. Tkaniny wschodnie trafiały do Krakowa przywożone ze Wschodu przez kupców, stąd wędrowały też na rynki krajów zachodnich. Były także, w późniejszych wiekach, przywożone z podróży na Wschód, a najczęściej, szczególnie w wieku XVII, bywały łupem zdobytym w walkach z Turkami (namioty, uprząż końska, czapraki). Niemal każdy kościół i klasztor w Krakowie uważał za istotne chwalić się legendarnymi darami króla Jana III Sobieskiego spod Wiednia. Wpływ Orientu objawiał się w przejęciu nazewnictwa tureckiego tkanin i części garderoby, które weszły na stałe do języka polskiego. Wiele tkanin wschodnich przetrwało do naszych czasów w szatach liturgicznych w krakowskich kościołach i klasztorach. Z ich zdobnictwa pochodzą motywy orientalne, które następnie stały się częścią sztuki polskiej, a do dziś możemy spotkać je w sztuce ludowej. Wykładowi towarzyszyć będzie bogato ilustrowana prezentacja.
Wstęp wolny
Liczba osób ograniczona
Wymagana rezerwacja w Centrum Obsługi Zwiedzających,
Rynek Główny 35 (Pałac Krzysztofory), 31-011 Kraków,
e-mail: info@muzeumkrakowa.pl, tel. 12 426 50 60.
30.01.2024 godz. 17:30
Orientalna broń i barwa oraz jej oddziaływanie na wojskowość polską.
Studium na przykładzie zbiorów krakowskich
Dr Mateusz Chramiec, Muzeum Książąt Czartoryskich, MNK
Zbiory krakowskich muzeów poszczycić się mogą znaczącą ilością dawnych militariów o proweniencji orientalnej. Zbytkowna broń, elementy ubiorów, namioty i rzędy końskie stanowiły przedmiot pożądania polskiej magnaterii, w której gust doskonale się one wpasowywały. Czerpanie z wzorców orientalnych wynikało z ożywionych kontaktów dawnej Rzeczypospolitej z Portą, która odbywała się na wielu płaszczyznach – dyplomatycznej, handlowej oraz wojennej. Ten ostatni aspekt sprawił, że Polacy zaadaptowali liczne rozwiązania techniki wojskowej wprost z osmańskiej Turcji lub pośrednio poprzez tereny Węgier i w różnym stopniu wykorzystywane były one właściwie do końca XVIII wieku. W kolejnym stuleciu, gdy na gruncie upowszechniania i profesjonalizowania się nauk historycznych, istotnego znaczenia dla podtrzymywania pamięci nabrało kolekcjonerstwo, tak zwane turcica były atrakcyjnymi nabytkami dla starożytników. Orientalia i wyroby rodzime nimi inspirowane, w przestrzeniach prywatnych zbiorów, a z czasem także muzeów, spełniały dwie zasadnicze funkcje – jako trofea wojenne akcentowały niegdysiejszą, przebrzmiałą siłę militarną Rzeczypospolitej, a poprzez zdobność – potęgę i ambicje nowożytnej szlachty polskiej. Obecnie znajdujące się w zbiorach krakowskich militaria orientalne są stosunkowo liczne nawet w skali światowej. Wśród nich znajdują się zabytki o udokumentowanej, niezwykle interesującej proweniencji. Są też przedmioty kuriozalne, rzadkości, a czasem wręcz unikaty. Niewątpliwie znaczna większość obiektów reprezentuje zarazem wysoki walor artystyczny i pamiątkowy, a jako takie, stanowią one przedmiot badań naukowych. Niniejszy wykład poświęcony będzie właśnie tym zagadnieniom, wkomponowany w szerszy kontekst dziejów kolekcjonerstwa oraz metod eksponowania i kreowania narracji o dawnej broni.
Wstęp wolny
Liczba osób ograniczona
Wymagana rezerwacja w Centrum Obsługi Zwiedzających,
Rynek Główny 35 (Pałac Krzysztofory), 31-011 Kraków,
e-mail: info@muzeumkrakowa.pl, tel. 12 426 50 60.
Ze skarbów ruskich – prawosławne i greko-katolickie wątki w sztuce Krakowa
Anna Warzecha, Muzeum Krakowa
Polska od zawsze leżała na styku kultur, które przenikając się, tworzyły unikatową mieszankę. Kraków, jako dawna stolica, ogniskował w sobie tą wielokulturowość. Wiele jej aspektów utraciliśmy w ciągu wieków, jednak do dziś możemy np. podziwiać gotyckie wnętrze malowane „na sposób grecki”, w kościołach znaleźć ikony, a w skarbcach - relikwiarze ruskie i haftowane cerkiewne szaty liturgiczne. W czasie wykładu przyjrzymy się wielu aspektom cerkiewnej sztuki w Krakowie na przestrzeni dziejów i obejrzymy piękne obiekty, z których część ukryta jest na co dzień w kościelnych i klasztornych skarbcach.
Wstęp wolny
Liczba osób ograniczona
Wymagana rezerwacja w Centrum Obsługi Zwiedzających,
Rynek Główny 35 (Pałac Krzysztofory), 31-011 Kraków,
e-mail: info@muzeumkrakowa.pl, tel. 12 426 50 60.
16.01.2024 godz. 17:30
„Tam gdzie wschodzi słońce..” czyli o nieoczywistościach wschodnich dzielnic Krakowa
Mariusz Meus, Zamek Królewski na Wawelu
Najsłynniejsze i najpopularniejsze atrakcje Krakowa kojarzy się zazwyczaj ze ścisłym centrum, w szczególności Rynkiem. Wschodnie dzielnice miasta budza mniejsze zainteresowanie. Tymczasem w tej mniej uczęszczanej przez turystów części miasta można znaleźć wiele charakterystycznych obiektów, historii i miejsc zasługujących na szersze pokazanie. Opowiemy o tym jaka niewidzialna linia przecina wschód Krakowa, jakie tajemnice są zakodowane w planie architektonicznym Nowej Huty i jakie pradawne miasto ją poprzedzało i jak daleko Kraków sięga swoimi granicami na wschód i co tam można znaleźć.
Wstęp wolny
Liczba osób ograniczona
Wymagana rezerwacja w Centrum Obsługi Zwiedzających,
Rynek Główny 35 (Pałac Krzysztofory), 31-011 Kraków,
e-mail: info@muzeumkrakowa.pl, tel. 12 426 50 60.
23.01.2024 godz. 17:30
Z jedwabnego szlaku, z podróży i z wojny. Tkaniny wschodnie w średniowiecznym i nowożytnym Krakowie
Dr Katarzyna Moskal, Muzeum Krakowa
Tureckie i perskie, a nawet chińskie - od średniowiecza jedwabne luksusowe tkaniny docierały do Krakowa. Brak własnej produkcji jedwabiu wpływał na duże zapotrzebowanie na luksusowe tkaniny jedwabne ze Wschodu i z Włoch, a w XVIII w. także z Francji. Szyto z nich ubrania dla dworu, szaty liturgiczne, były kupowane także przez bogatszych mieszczan. Tkaniny wschodnie trafiały do Krakowa przywożone ze Wschodu przez kupców, stąd wędrowały też na rynki krajów zachodnich. Były także, w późniejszych wiekach, przywożone z podróży na Wschód, a najczęściej, szczególnie w wieku XVII, bywały łupem zdobytym w walkach z Turkami (namioty, uprząż końska, czapraki). Niemal każdy kościół i klasztor w Krakowie uważał za istotne chwalić się legendarnymi darami króla Jana III Sobieskiego spod Wiednia. Wpływ Orientu objawiał się w przejęciu nazewnictwa tureckiego tkanin i części garderoby, które weszły na stałe do języka polskiego. Wiele tkanin wschodnich przetrwało do naszych czasów w szatach liturgicznych w krakowskich kościołach i klasztorach. Z ich zdobnictwa pochodzą motywy orientalne, które następnie stały się częścią sztuki polskiej, a do dziś możemy spotkać je w sztuce ludowej. Wykładowi towarzyszyć będzie bogato ilustrowana prezentacja.
Wstęp wolny
Liczba osób ograniczona
Wymagana rezerwacja w Centrum Obsługi Zwiedzających,
Rynek Główny 35 (Pałac Krzysztofory), 31-011 Kraków,
e-mail: info@muzeumkrakowa.pl, tel. 12 426 50 60.
30.01.2024 godz. 17:30
Orientalna broń i barwa oraz jej oddziaływanie na wojskowość polską.
Studium na przykładzie zbiorów krakowskich
Dr Mateusz Chramiec, Muzeum Książąt Czartoryskich, MNK
Zbiory krakowskich muzeów poszczycić się mogą znaczącą ilością dawnych militariów o proweniencji orientalnej. Zbytkowna broń, elementy ubiorów, namioty i rzędy końskie stanowiły przedmiot pożądania polskiej magnaterii, w której gust doskonale się one wpasowywały. Czerpanie z wzorców orientalnych wynikało z ożywionych kontaktów dawnej Rzeczypospolitej z Portą, która odbywała się na wielu płaszczyznach – dyplomatycznej, handlowej oraz wojennej. Ten ostatni aspekt sprawił, że Polacy zaadaptowali liczne rozwiązania techniki wojskowej wprost z osmańskiej Turcji lub pośrednio poprzez tereny Węgier i w różnym stopniu wykorzystywane były one właściwie do końca XVIII wieku. W kolejnym stuleciu, gdy na gruncie upowszechniania i profesjonalizowania się nauk historycznych, istotnego znaczenia dla podtrzymywania pamięci nabrało kolekcjonerstwo, tak zwane turcica były atrakcyjnymi nabytkami dla starożytników. Orientalia i wyroby rodzime nimi inspirowane, w przestrzeniach prywatnych zbiorów, a z czasem także muzeów, spełniały dwie zasadnicze funkcje – jako trofea wojenne akcentowały niegdysiejszą, przebrzmiałą siłę militarną Rzeczypospolitej, a poprzez zdobność – potęgę i ambicje nowożytnej szlachty polskiej. Obecnie znajdujące się w zbiorach krakowskich militaria orientalne są stosunkowo liczne nawet w skali światowej. Wśród nich znajdują się zabytki o udokumentowanej, niezwykle interesującej proweniencji. Są też przedmioty kuriozalne, rzadkości, a czasem wręcz unikaty. Niewątpliwie znaczna większość obiektów reprezentuje zarazem wysoki walor artystyczny i pamiątkowy, a jako takie, stanowią one przedmiot badań naukowych. Niniejszy wykład poświęcony będzie właśnie tym zagadnieniom, wkomponowany w szerszy kontekst dziejów kolekcjonerstwa oraz metod eksponowania i kreowania narracji o dawnej broni.
Wstęp wolny
Liczba osób ograniczona
Wymagana rezerwacja w Centrum Obsługi Zwiedzających,
Rynek Główny 35 (Pałac Krzysztofory), 31-011 Kraków,
e-mail: info@muzeumkrakowa.pl, tel. 12 426 50 60.
Spacer edukacyjny:
20.01.2024 godz. 10:00
Ex oriente lux – światło ze wschodu, to pierwsze skojarzenie, gdy myślę o Wschodzie w kontekście historycznym
W trakcie spaceru po Krakowie zatrzymamy się w tych miejscach, które w sposób bezpośredni ale i pośredni wiążą się z wpływami, obecnością, czy inspiracjami wschodem w dawnej kulturze, sztuce i tradycji polskiej. Część z rozwijanych podczas spaceru wątków rezonuje, nie tylko z czasami staropolskimi ale i oddziałuje na naszą współczesność.
Prowadzenie: Anna Sokulska
Miejsce zbiórki: kasa Rynku Podziemnego
Koszt: 15 zł
Liczba osób ograniczona
Bilety są dostępne do zakupu ONLINE.
Sprzedaż w kasie Rynku Podziemnego w dniu wydarzenia będzie możliwa, jeśli limit osób nie zostanie wyczerpany.
Warsztaty:
27.01 godz. 12:00 i 15:00
Między wschodem a Krakowem
Kraków od wieków był miejscem spotkań wielu kultur. Świadczą o tym osobliwe znaleziska odkryte w trakcie badań archeologicznych na Rynku Głównym. Podczas zajęć sprawdzimy jakie towary docierały ze wschodu do średniowiecznego Krakowa. Zobaczymy między innymi wyjątkową zawieszkę z monety bizantyńskiej, jedwabną sakiewkę czy wity pierścień typowy dla kultury wschodnich Słowian. Poszukamy również ziarnka prawdy w legendach upamiętniających najazdy tatarskie. W części warsztatowej ozdobimy płócienną torbę malarskim wizerunkiem Lajkonika.
Prowadzenie: Katarzyna Kucharska
Grupa odbiorców: rodziny z dziećmi w wieku 7-12 lat
Koszt: 15 zł/os. (jeden opiekun zwolniony z opłaty za wstęp)
Grupa odbiorców: rodziny z dziećmi w wieku 7-12 lat
Koszt: 15 zł/os. (jeden opiekun zwolniony z opłaty za wstęp)
Liczba osób ograniczona
Obowiązują zapisy w Centrum Obsługi Zwiedzających, Rynek Główny 35 (Pałac Krzysztofory), 31-011 Kraków,
e-mail: info@muzeumkrakowa.pl, tel. 12 426 50 60.
3.02.2024, godz. 11:00
Warsztaty malowania ikon na szkle
Podczas zajęć wykonamy ikonę na szkle techniką mieszaną. Inspiracją będzie dla nas huculska sztuka ludowa, która charakteryzuje się dekoracyjnością oraz nasyconą kolorystyką. Ikony huculskie pozbawione są idealizacji, aby ukazać ludzkie oblicze świętych i wzmocnić ich więź z wiernymi.
*Czas trwania zajęć ok. 5 - 6h. Zapewniamy materiały plastyczne oraz kawę i herbatę w przerwie.
Prowadzenie: Bogdana Lobachuk, Katarzyna Kucharska
Miejsce: Rynek Podziemny
Koszt: 35 zł
Grupa odbiorców: młodzież i dorośli
Liczba osób ograniczona
Bilety są dostępne do zakupu ONLINE.
Sprzedaż w kasie Rynku Podziemnego w dniu wydarzenia będzie możliwa, jeśli limit osób nie zostanie wcześniej wyczerpany.
Między wschodem a Krakowem
Kraków od wieków był miejscem spotkań wielu kultur. Świadczą o tym osobliwe znaleziska odkryte w trakcie badań archeologicznych na Rynku Głównym. Podczas zajęć sprawdzimy jakie towary docierały ze wschodu do średniowiecznego Krakowa. Zobaczymy między innymi wyjątkową zawieszkę z monety bizantyńskiej, jedwabną sakiewkę czy wity pierścień typowy dla kultury wschodnich Słowian. Poszukamy również ziarnka prawdy w legendach upamiętniających najazdy tatarskie. W części warsztatowej ozdobimy płócienną torbę malarskim wizerunkiem Lajkonika.
Prowadzenie: Katarzyna Kucharska
Grupa odbiorców: rodziny z dziećmi w wieku 7-12 lat
Koszt: 15 zł/os. (jeden opiekun zwolniony z opłaty za wstęp)
Grupa odbiorców: rodziny z dziećmi w wieku 7-12 lat
Koszt: 15 zł/os. (jeden opiekun zwolniony z opłaty za wstęp)
Liczba osób ograniczona
Obowiązują zapisy w Centrum Obsługi Zwiedzających, Rynek Główny 35 (Pałac Krzysztofory), 31-011 Kraków,
e-mail: info@muzeumkrakowa.pl, tel. 12 426 50 60.
3.02.2024, godz. 11:00
Warsztaty malowania ikon na szkle
Podczas zajęć wykonamy ikonę na szkle techniką mieszaną. Inspiracją będzie dla nas huculska sztuka ludowa, która charakteryzuje się dekoracyjnością oraz nasyconą kolorystyką. Ikony huculskie pozbawione są idealizacji, aby ukazać ludzkie oblicze świętych i wzmocnić ich więź z wiernymi.
*Czas trwania zajęć ok. 5 - 6h. Zapewniamy materiały plastyczne oraz kawę i herbatę w przerwie.
Prowadzenie: Bogdana Lobachuk, Katarzyna Kucharska
Miejsce: Rynek Podziemny
Koszt: 35 zł
Grupa odbiorców: młodzież i dorośli
Liczba osób ograniczona
Bilety są dostępne do zakupu ONLINE.
Sprzedaż w kasie Rynku Podziemnego w dniu wydarzenia będzie możliwa, jeśli limit osób nie zostanie wcześniej wyczerpany.